Content Creator @StarkNetTurkiye Social Media & Content Specialist @dYdX Contributor @BlockLandDAO @layer2planet
Tutma benim gibi onun elini Onu benim gibi sevme sevme Ben kimseyi sevmedim senin gibi Sende benim gibi sevme sevme Sende benim gibi sevme sevme
Yâr bana dağlar, taşlar bile ağladı Gardiyana sordum, daha gelen olmadı Sen gittin gideli güneşim hiç doğmadı yâr Sen gittin gideli güneşim hiç doğmadı yâr
Nedir bu LayerZero?
Binance gibi büyük yatırımcılara sahip LayerZero son zamanlarda adından söz ettirmeye başladı. Bu yazı ile birlikte LayerZero hakkında yüzeysel bilgi edineceğiz.
LayerZero ‘ULN’ (Ultra Light Node) çalıştıran, zincir üzerinde yapılandırılabilen bir Kullanıcı Uygulaması (UA)’ dır.
LayerZero’nun işlemlerini gerçekleştirirken güvendiği iki oluşum vardır: Oracle ve Relayer.
Bir UA A zincirinden B zincirine bir işlem gönderdiğinde, mesaj A zincirindeki ‘endpoint’ üzerinden yönlendirilir. ‘Endpoint’ UA tarafından belirtilen Oracle ve Relayer’a işlemi ve yapılacak işlemi hedef zincire bildirir.
Oracle ise ‘block header’ı B zincirindeki ‘endpoint’e iletir ve Relayer işlem kanıtını gönderir. Kanıt hedef zincirde yani örneğimizde B zincirinde doğrulandıktan sonra, yapılan işlemin sonucu hedef adrese iletilir.
Güvenlik
Oracle ve Relayer arasındaki sorumlulukları dağıtırken LayerZero, yerleşik oracle’ların (Chainlink ve Band) güvenlik özelliklerinden yararlanırken, ‘open relayer system’ aracılığı ile ek bir güvenlik katmanından da yararlanmaktadır.
Bu sistemin en düşük güvenlik seviyesi kullanılan oracle’ın güvenlik seviyesi kadar diyebiliriz. Örneğin Chainlink’in oracle olarak kullanıldığı bir sistemde, öncelikle suistimal edilmesi için Chainlink’in konsensüsünün başarısız olması gerekmektedir.
Şöyle açıklayabiliriz: En kötü durumu düşündüğümüzde Oracle A bozulmuş olsun ve Relayer A’da kötü niyetli davransın diyelim. Oluşacak bütün risk Oracle A ve Relayer A tarafını kullanan kullanıcılar açısından doğabilecektir.
Oracle B-Z kullanan, Relayer B-Z kullanan veya kendi Relayer’ını çalıştıran tüm kullanıcılar Oracle A ve Relayer A tarafında yaşanan suistimalden etkilenmeyecektir.
Kullanım Durumları
Günümüzde zincirler arası köprü kullanmak yaygın olsa da , LayerZero ile varlıkların köprü kullanarak transfer edilmesinden fazlasını yapabilme imkanı doğmaktadır. LayerZero zincirler arası ‘state sharing’, köprü kullanma, borç alıp-verme, takas, yönetişim gibi imkanların yanında fazlasını da mümkün kılmaktadır.
Kullanıcı, kaynak zincirinden tek bir işlem ile, Ethereum üzerindeki ETH’den Solana üzerindeki SOL’a geçiş yapabilecektir.
Günümüzde kullanılan yapılar ile A zincirinde kullanılan varlık ile B zincirinde farm yapmak istendiği vakit işlem sırası şu şekilde ilerlemektedir:
A zincirinde teminat verilecek – A zincirinden borç alınacak - A zincirinden B zincirine köprü aracılığı ile geçiş yapılacak (fee ödenecek) - Takas yapılacak (fee ödenecek) - B zincirinde farm yapılacak - B zincirinde tekrar takas yapılacak (fee ödenecek) - B zincirinden A zincirine tekrar köprü aracılığı ile geçiş yapılacak (fee ödenecek) - A zincirinde alınan borç geri ödenecek ve verilen teminat kaldırılacak.
LayerZero ile Zincir A’da teminat verip Zincir B’de borç alabilmek hedeflenmektedir. Hedef zincir olan B zincirinde aldığımız borç ile farm yaptıktan sonra aynı zincirde aldığımız borcu ödeyip teminatın iadesini alabilmek mümkün kılınabilecektir.
4 tane köprü ve takas işlemi için fee ödemek zorunda kalmadan zincirler arası işlemlerin mümkün kılınması amaçlanmaktadır.
LayerZero Mainnet ile birlikte Ethereum, Binance Smart Chain, Avalanche, Polygon, Arbitrum, Optimism ve Fantom ağları arasında çalışmaktadır.